یائسگی با چه نشانه هایی در زنان آغاز می شود؟

اولین نشانه های بارز در زنان که خبر از شروع فرآیند یائسگی را می دهد، گرگرفتگی و افزایش وزن همراه با اختلالاتی در قاعدگی و سردردهای همزمان با شروع دوره می باشد. همه بانوان با نزدیک شدن به سن یائسگی استرس و نگرانی هایی دارند که تا حدی طبیعی است. با آگاهی کامل از تغییراتی که با شروع این روند طبیعی در بدن ایجاد می شود می توان به این دغدغه ها پایان داد.

هنگامی که به دهه 40 زندگی قدم می گذارید بدن میزان کمتری استروژن تولید می کند و این روند همچنان ادامه می یابد تا زمان قطع دائمی قاعدگی فرا برسد. گاهی افراد زمان شروع قاعدگی را با خود دوران اصلی اشتباه می گیرند. بروز نشانه هایی مانند عرق شبانه، گرگرفتگی و خشکی واژینال به شما هشدار می دهد که به این دوران نزدیک هستید.

همانطور که گفتیم با شروع یائسگی میزان ترشح استروژن هم کم می شود این روند تا دو سال ادامه دارد تا اینکه سطح این هورمون در بدن کاهش یابد. البته گاهی مواقع نشانه های یائسگی می تواند از ده سال قبل از آغاز آن مشاهده شود.

اگر بخواهیم تعریف دقیق تری از این دوران بیان کنیم باید بگوییم که زمانی که یک بانو 2 ماه متوالی عادت ماهانه نداشته باشد و دیگر به طور طبیعی قدرت باروری وجود نداشته باشد یعنی یائسگی رخ داده است. این دوران اغلب ببین 45 تا 55 سالگی اتفاق می افتد و یا حتی ممکن است چند سالی زودتر یا دیرتر باشد.

دوره یائسگی از چه زمانی آغاز می شود و تا کی ادامه دارد؟

به طور معمول اولین نشانه های یائسگی چهار سال پیش از وقوع آن با مشکلات هورمونی و مشاهده اختلالاتی در عادت ماهیانه رویت می شود. ممکن است این علائم حتی تا چهار سال پس از این دوران خاص همچنان مشاهده شود. با اینکه یائسگی در بانوان به عوامل متعدد محیطی هم وابسته است اما اغلب در زنان به طور میانگین در سن 51 سالگی است که در زنان آمریکایی و آفریقایی و لاتین ممکن است دو سال زودتر رخ بدهد.

در این دوران هورمونها نوسانهایی دارد و دستخوش تغییراتی می شود تا بدن را برای فرآیند یائسه شدن آماده کند. برخی از زنان سالها نشانه های آن را رویت می کنند و برخی دیگر بدون پیش زمینه و پشت سر گذاشتن این مرحله به طور ناگهانی یائسه می شوند.

یائسگی زودرس

در این میان مواردی هم در مورد حدود یک درصد از زنان دیده می شود که پیش از 40 سالگی یائسه می شوند و به آن نارسایی زودرس تخمدان یا یائسگی زودرس گفته می شود. می توان گفت 5 درصد از بانوان این شرایط پیش بینی نشده را تجربه می کنند که به طور میانگین 5 درصد از زنان بین 40 تا 45 سالگی را شامل می شود و به عبارتی گفته می شود این افراد با یائسگی زود هنگام مواجه شده اند.

نشانه های یائسگی

پیش از یائسگی با تغییرات هورمونی چرخه قاعدگی به طور محسوسی به هم می ریزد. این تغییرات ممکن است به این صورت باشد که عادت ماهیانه به تاخیر بیفتد یا اینکه یک یا چند مرتبه کلا پریود نشوید. هنگامی که چرخه قاعدگی به طور کامل متوقف شود و دیگر پریود ایجاد نشود یائسگی اتفاق افتاده است. تا سالها پس از شروع یائسگی با نشانه هایی درگیر هستید که سالهای پس از یائسگی گفته می شود.

البته ممکن است تجربه هر خانم با دیگری متفاوت باشد اما به هر حال زمانی که یائسگی در مدت زمان کوتاه تر یا به طور ناگهانی اتفاق می افتد غالبا نشانه های شدیدتری را به همراه دارد. عوامل و شرایط بیرونی دیگری هم ممکن است بر سلامت تخمدان و علائم این دوران تاثیر بگذارد که بارزترین آنها سرطانها یا هیسترکتومی و یا سبک زندگی مانند سیگار کشیدن و قلیان است که بسیار تاثیرگذار هستند و علائم را تشدید می کنند.

گذشته از تغییرات و نشانه هایی که پیش از یائسگی مشاهده می شود تغییرات قاعدگی، یائسگی و علائم پس از آن معمولا مشابه است.

شایع ترین نشانه های یائسگی زود هنگام

حذف بعضی از موارد تناوبی قاعدگی

علائمی ناشی از منقبض و منبسط شدن رگها که گرگرفتگی، سرخ شدن و عرق شبانه ایجاد می کند

شدیدتر شدن یا ضعیف شدن قاعدگی نسبت به حالتی که در شرایط نرمال تجربه می شده است

75 درصد از بانوان در عامل گرگرفتگی مشترک هستند. با نزدیک شدن به یائسگی تغییراتی در ظاهر فیزیکی و خلق و خوی روانی صورت می گیرد که نشانه هایی به همراه دارد. برخی از این علائم پیش از شروع این دوران آغاز می شود و در مواردی تا بعد از آن هم ادامه دارد.

پایین آمدن توانایی باروری در بانوان

همزمان با شروع نشانه های این روند طبیعی و نرمال، بدن با پایان باروری مصادف می شود چرا که پیش از شروع این دوران سطح استروژن به مرور کاهش می یابد بنابراین احتمال بارداری بسیار کم می شود. همانطور که واضح است اولین نشانه های یائسگی به هم خوردن هورمونها و بی نظمی قاعدگی است که ممکن است زودتر از حالت طبیعی یا دیرتر از آن اتفاق بیفتد.

به وجود آمدن این اختلالات و بی نظمی های هورمونی در بدن می تواند عوارضی مانند سرخ شدن، سردرد و سرگیجه های ادامه دار و طولانی و گرگرفتگی و نشانه هایی از این دست را به دنبال داشته باشد که در صورت ادامه یافتن می توانید به پزشک زنان و زایمان مراجعه کنید تا به شما در رفع مشکلات جسمانی کمک کند.

احساس خشکی در واژن

پس از بروز اولین نشانه های این دوران ممکن است بانوان احساس درد و ناراحتی و خشکی واژن را داشته باشند. این نشانه ها گاهی با سوزش و درد همراه است که هنگام برقراری رابطه جنسی دردناکتر می شود و احساس ساییدگی ایجاد می کند. در این موارد اگر دیواره رحم دچار ترک شود ممکن است با عفونتهایی همراه باشد. یائسگی احتمال ایجاد آتروفی واژن را بالاتر می برد که حالتی از خشکی و نازکی دیواره رحم و التهاب آن است.

در چنین مواردی به کاربردن مرطوب کننده ها، داروها و روغن های گیاهی در تسکین درد و خارش و عوارض ناشی از آن موثر است.

اختلال در خواب

همزمان با یائسگی و بروز مشکلات جسمانی ممکن است تاثیرات روحی مانند اختلال در خواب را هم تجربه کنید. استرس و اضطراب، تکرر ادرار، تعریق شبانه و… همه از نشانه های بالینی این دوران است. البته راهکارهای زیادی همچون ورزش، پرهیز از خوردن غذاهای چرب و پر کالری پیش از خواب می تواند این حالتها را کنترل کند. اگر این شرایط تداوم داشت می توانید از پزشک متخصص زنان و زایمان کمک بگیرید . با مشورت آنها از داروهایی برای تخفیف این عوارض استفاده کنید.

تغییرات خلق و خو

تغییرات احساسی هم از عوارض شایع یائسگی بخصوص یائسگی های زود هنگام است. انرژی کم، افسردگی و استرس در این دوران شایع و طبیعی است. کج خلقی کردن و زودرنج شدن هم اتفاق دور از ذهنی نیست. این اتفاقات می تواند با اختلالات در خواب و تغییرات هورمونی در ارتباط باشد در این میان احساس فرد به یائسه شدن هم می تواند در تشدید علائم تاثیر گذار باشد. مثلا اضطراب نسبت به اینکه شاید میل جنسی اش کاهش یابد یا اینکه دیگر توانایی باردار شدن را ندارد.

اگرچه احساساتی نظیر زودرنجی، ناراحتی و خستگی و انرژی پایین نشانه های طبیعی و معمول یائسگی است اما نمی تواند دلیل بر افسردگی باشد. در چنین شرایطی کمک گرفتن از روان درمانگر در کنار پزشک متخصص می تواند بسیار مثبت و خوب باشد.

یائسگی به چه دلیلی اتفاق می افتد؟

عمده ترین دلیل یائسگی که فرآیند طبیعی و واکنشی بدن است کهولت تخمدان ها و کاهش ترشح هورمونهای مربوط به باروری است. بدن بانوان در اثر پایین آمدن میزان استروژن، پروژسترون و تستوسترون و همچنین هورمون تحریک کننده ی فولیکول (FSH) و هورمونهای لوتئینی (LH) درگیر این فراز و نشیب ها می شود.

در این شرایط مهم ترین تغییرات مربوط به از بین رفتن فولیکولهای فعال تخمدان می باشد. این فولیکولها ساختاری برای تولید و رهاسازی تخمک از جداره تخمدان هستند که حالا با ایجاد این فرآیند طبیعی ساختارشان تغییر می کند. در برخی مواقع جراحی های درمانی مانند جراحات ناشی از برداشتن تخمدان و تغییر در ساختار لگن می تواند باعث یائسگی غیر طبیعی شود.

موارد دیگری که در جلو افتادن یائسگی دخالت دارد:

فرسایش تخمدان که در اثر تغییر عملکرد تخمدان روی میدهد و در اثر هورمون تراپی، یا رادیو تراپی صورت می گیرد. رادیو تراپی در بانوان مبتلا به تومور گیرنده های استروژن هستند استفاده می شود.

پرتو درمانی برای رفع مشکلات لگنی

انواع جراحات لگن که موجب از بین رفتن یا آسیب شدید دیدن تخمدان می شود.

اوفورکتمی دو جانبه یا به عبارتی برداشتن هر دو تخمدان

گر گرفتگی

با نزدیک شدن به دوران یائسگی حالتهایی مانند سرخ شدن و گر گرفتگی کاملا شایع و طبیعی است. این حالت به این صورت است که فرد در بخش بالای بدن احساس گرما می کند. این احساسات از گردن، صورت و قفسه سینه شروع می شود و به سمت بالا یا پایین پیش رونده خواهد بود. در مواقعی این گرگرفتگی ها موجب تعریق شبانه یا لرز می شود که معمولا تا یک سال بعد از پایان قاعدگی این حالت مشاهده می شود.

منبع: گل افشان آرایش